درباره عوارض دیابت چه می‌دانید؟۱
دیابت، خطر بروز برخی بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. شایع ترین آن‌ها، بیماریهای مرتبط با قلب و عروق، چشم‌ها، کلیه‌ها، اعصاب، دندان‌ها و لثه‌ها هستند.
دیابت عامل اصلی بیماریهای قلبی و عروقی، نابینایی، نارسایی کلیه و قطع اندام تحتانی است. مدیریت قند خون، فشار خون و کلسترول خون می‌تواند بروز این عوارض را به تاخیر بیاندازد یا از آن‌ها جلوگیری کند. بنابراین نظارت منظم بر این شاخص ها برای افراد مبتلا به دیابت ضروری است.
آیا از تاثیرات دیابت کنترل نشده آگاه هستید؟۱
- افراد مبتلا به دیابت تا سه برابر بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی هستند .
- از هر ۳ نفر مبتلا به دیابت یک نفر در طول زندگی خود دچار نوعی از اختلال بینایی می‌شود.
- نارسایی کلیه در افراد دیابتی ۱۰ برابر بیشتر است.
- هر ۳۰ ثانیه در جهان یک اندام تحتانی به دلیل دیابت از دست می‌رود.
عوارض دیابت
بیماریهای قلبی وعروقی (CVD)۲و۱
بیماری قلبی و عروقی، قلب و عروق خونی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث عوارض کشنده مانند حمله قلبی و سکته می‌شود. این عارضه، شایع‌ترین علت مرگ در افراد مبتلا به دیابت است. عوامل خطر، شامل فشار خون بالا، کلسترول بالا و قندخون بالا است که احتمال بروز عوارض قلبی و عروقی را افزایش می‌دهند.
برای پیشگیری و مدیریت بیماریهای قلبی و عروقی، معاینات منظم سالانه در همه افراد دیابتی الزامی است .
عوارض چشمی3-1
بیماری چشم (رتینوپاتی دیابتی) بسیاری از افراد مبتلا به دیابت را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به از دست دادن بینایی شود. سطح بالای قند خون، فشار خون بالا و سطح کلسترول خون از علل اصلی عوارض چشمی هستند. عمده عوارض چشمی جدی در بازه ۵ تا ۱۰ سال از شروع دیابت شکل می‌گیرند. افراد دیابتی ۲ برابر بیشتر در خطر ابتلا به آب مروارید (نوعی بیماری چشمی که بدلیل تیرگی و کدر شدن عدسی چشم باعث تاری دید می‌شود) هستند. بررسی منظم سالانه چشم و حفظ سطح طبیعی قند و چربی خون می‌تواند به مدیریت این وضعیت کمک کند.
عوارض کلیوی۴و۱
بیماری کلیوی (نفروپاتی دیابتی) در اثر آسیب به عروق خونی کوچک در کلیه‌ها ایجاد می‌شود و منجر به اختلال عملکرد یا نارسایی کلیه می‌گردد. این عارضه در افراد دیابتی شیوع بیشتری دارد. حفظ سطح قند خون طبیعی و فشار خون می‌تواند خطر ابتلا به بیماری کلیوی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. معاینات منظم هر ۳ تا ۶ ماه در افراد دیابتی مبتلا به عوارض کلیوی ضروری است.
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)۵و۱
بیماری کبد چرب غیر الکلی با چاقی و ابتلا به دیابت نوع دو ارتباط دارد. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که چربی اضافی در کبد جمع شود. این عارضه می‌تواند به بیماری التهاب کبدی چرب غیر الکلی (NAFLD) تبدیل شود که باعث التهاب و آسیب کبدی می‌شود. دیابت نوع ۲ میزان شیوع بیماری کبد چرب غیرالکلی را بین ۳۰ تا ۷۵ درصد افزایش می‌دهد. افراد دیابتی نوع دو و پیش دیابتی‌ها می‌بایست سالانه یا دو بار در سال از این جهت بررسی شوند.
عوارض عصبی۱
در عوارض عصبی دیابت (نوروپاتی دیابتی) به دلیل بالا بودن قند خون و فشار خون به اعصاب آسیب می‌رسد. این بیماری بر عملکرد هضم غذا، نعوظ و اندام‌های تحتانی (پاها) تأثیر می‌گذارد. نوروپاتی محیطی می‌تواند باعث درد، سوزن سوزن شدن و از دست دادن احساس اندام، عفونت و در نهایت قطع عضو شود. افراد مبتلا به دیابت بیشتر از سایرین در معرض خطر قطع اندام تحتانی هستند. با این حال، مدیریت جامع دیابت و معاینات منظم پا می‌تواند از بروز این عوارض جلوگیری کند.
عوارض دهان و دندان۱
عوارض دهانی ناشی از دیابت، خطر التهاب لثه (پریودنتیت) را افزایش می‌دهد که یکی از دلایل اصلی از دست دادن دندان‌ها میباشد. پریودنتیت همچنین با افزایش خطر بیماری قلبی و عروقی مرتبط است. معاینات منظم دهان به تشخیص بیماریهای دهان و دندان و دیابت تشخیص داده نشده کمک می‌کند، ویزیت سالانه برای بررسی علائم بیماری لثه مانند خونریزی و تورم توصیه می‌شود.
عوارض دیابت در دوران بارداری۹-۶
دیابت در دوران بارداری در صورت عدم کنترل دقیق می‌تواند عوارض و خطراتی برای جنین ایجاد کند. زنان مبتلا به دیابت نوع یک و نوع دو باید پیش از لقاح به سطح قند خون مورد نظر برسند تا از آسیب احتمالی به جنین جلوگیری کنند. قند خون بالا می‌تواند منجر به اضافه وزن جنین و عوارض در حین زایمان شود و خطر ابتلای کودک و مادر به دیابت و بیماریهای دیگر را در آینده افزایش دهد. تمام زنان مبتلا به دیابت در دوران بارداری باید برای به حداقل رساندن عوارض، سطح قند خون خود را در محدوده هدف نگه دارند.
درباره دیابت خود بیشتر بدانید
- https://idf.org/about-diabetes/diabetes-complications
- American Diabetes Association Professional Practice Committee, and American Diabetes Association Professional Practice Committee:. "10. Cardiovascular disease and risk management: Standards of Medical Care in Diabetes—2022." Diabetes care 45.Supplement_1 (2022): S144-S174.
- AAO (American Academy of Ophthalmology) 2021; https://www.aao.org/eye-health/tips-prevention/5-facts-about-diabetes-your-eyes
- Rossing, Peter, et al. "KDIGO 2022 clinical practice guideline for diabetes management in chronic kidney disease." Kidney international 102.5 (2022): S1-S127.
- Rinella, Mary E., et al. "AASLD Practice Guidance on the clinical assessment and management of nonalcoholic fatty liver disease." Hepatology 77.5 (2023): 1797-1835.
- Kim, Catherine. "Gestational diabetes: risks, management, and treatment options." International journal of women's health (2010): 339-351.
- Slining, Meghan, et al. "Infant overweight is associated with delayed motor development." The Journal of pediatrics 157.1 (2010): 20-25.
- Forman MR CM et al. Cancer Invest 2005;23:609–624;
- Forman, Michele R., et al. "Through the looking glass at early-life exposures and breast cancer risk." Cancer investigation 23.7 (2005): 609-624.
- Hillier, Teresa A., et al. "Childhood obesity and metabolic imprinting: the ongoing effects of maternal hyperglycemia." Diabetes care 30.9 (2007): 2287-2292.
