درمان دیابت نوع ۲

درمان^۴

مدیریت دیابت نوع دو عبارتند از:

• تغذیه سالم
• تمرین ورزشی منظم
• کاهش وزن
• پایش قند خون
• احتمالا داروی دیابت یا انسولین درمانی

این مراحل باعث می شود که قند خون در محدوده سالم باقی بماند و ممکن است به تأخیرانداختن یا جلوگیری از عوارض کمک کنند.

تغذیه سالم^۳

رژیم غذایی خاصی برای دیابت وجود ندارد، با این حال مهم است که افراد دیابتی در برنامه غذایی خود نکات زیر را مد نظر قرار دهند:

• یک برنامه منظم برای وعده‌های غذایی و میان وعده‌های سالم.
• اندازه‌های کوچکتر غذایی.
• غذاهای پر فیبر بیشتر مانند میوه‌ها، سبزیجات غیر نشاسته‌ای و غلات کامل.
• مقدار غلات تصفیه شده، سبزیجات نشاسته‌ای و مواد قندی کمتر.
• وعده‌های متوسط از لبنیات کم چرب، گوشت کم چرب و ماهی.
• روغن‌های پخت و پز سالم، مانند روغن زیتون یا روغن کانولا.
• دریافت کالری کمتر.

فعالیت بدنی^۳

ورزش برای کاهش وزن یا حفظ وزن سالم مهم است. همچنین به مدیریت قند خون کمک می‌کند. قبل از شروع یا تغییر برنامه ورزشی با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که فعالیت‌ها برای شما ایمن هستند.

• ورزش هوازی: یک ورزش هوازی مانند پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری یا دویدن توصیه می شود. بزرگسالان باید برای ۳۰ دقیقه یا بیشتر ورزش هوازی متوسط در بیشتر روزهای هفته یا حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته برنامه‌ریزی کنند.
• ورزش مقاومت: ورزش مقاومتی قدرت، تعادل و توانایی برای انجام آسان‌تر فعالیت‌های روزمره را افزایش می‌دهد. تمرینات مقاومتی شامل وزنه برداری و یوگا است. بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع دو باید برای ۲ تا ۳ جلسه ورزش مقاومتی در هفته برنامه‌ریزی کنند.
• کاهش کم تحرکی: شکستن دوره‌های طولانی عدم تحرک، مانند نشستن پشت کامپیوتر، می‌تواند به کنترل سطح قند خون کمک کند. هر ۳۰ دقیقه، باید چند دقیقه را به ایستادن، راه رفتن یا انجام فعالیت‌های سبک اختصاص داد.

کاهش وزن^۳

کاهش وزن باعث کنترل بهتر سطح قند خون، کلسترول، تری‌گلیسیرید و فشار خون می‌شود. در اضافه وزن ممکن است از پس از کاهش ۵ درصد از وزن بدن این شاخصها بهبود یابند. با این حال، کاهش وزن بیشتر فواید بیشتری برای سلامتی خواهد داشت. در برخی موارد، کاهش تا ۱۵ درصد از وزن بدن ممکن است توصیه شود.

پزشک یا متخصص تغذیه می‌تواند در تعیین اهداف کاهش وزن مناسب ، تغییرات سبک زندگی در دستیابی به آن‌ها کمک کند.

پایش قند خون^۳

مراقبین بهداشتی تعداد دفعات بررسی سطح قند خون را تعیین می کنند تا در محدوده هدف باقی بماند. برای مثال، ممکن است لازم باشد آن را یک بار در روز و پیش یا بعد از ورزش بررسی نمود. ممکن است لازم باشد قند خون را چندین بار در روز چک کرد.
کنترل قند خون معمولاً با یک دستگاه کوچک و خانگی به نام دستگاه تست قند خون انجام می‌شود که میزان قند را در یک قطره خون اندازه گیری می‌کند. مقادیر قند خون اندازه گیری شده باید با مراقبین بهداشتی به اشتراک گذاشته شود.

داروهای دیابت^۳

اگر سطح قند خون با رژیم غذایی و ورزش کنترل نشود، پزشک ممکن است انواع داروهای دیابت از جمله انسولین را تجویز کند که به کاهش سطح گلوکز خون کمک می‌کنند. داروهای دیابت نوع دو شامل موارد زیر است.

1. 1. متفورمین^۳

به طور کلی اولین دارویی است که برای دیابت نوع دو تجویز می‌شود. این دارو عمدتاً با کاهش تولید گلوکز در کبد و بهبود حساسیت بدن به انسولین عمل می‌کند، بنابراین بدن از انسولین به طور مؤثرتری استفاده می‌کند.در حین استفاده از این دارو برخی از افراد کمبود ویتامین B-12 را تجربه می‌کنند و ممکن است نیاز به مصرف مکمل داشته باشند. سایر عوارض جانبی احتمالی آن، که ممکن است در طول زمان بهبود یابند، عبارتند از:

1. • حالت تهوع
   • درد شکم
   • نفخ
   • اسهال

2. 2. سولفونیل اوره‌ها^۳

به بدن کمک می‌کنند تا انسولین بیشتری ترشح کند. به عنوان مثال می‌توان به گلی‌بنکلامید اشاره کرد. عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:

2. • افت قند خون
   • افزایش وزن

3. 3. گلینیدها^۳

پانکراس را تحریک می‌کنند تا انسولین بیشتری ترشح کند. آن‌ها سریعتر از سولفونیل اوره عمل می‌کنند. اما اثر آن‌ها در بدن کوتاه‌تر است. به عنوان مثال می‌توان به رپاگلینید اشاره کرد. عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:

3. • افت قند خون
   • افزایش وزن

4. 4. تیازولیدین دیون‌ها^۳

بافت‌های بدن را نسبت به انسولین حساس‌تر می‌کنند. نمونه‌ای از این دسته دارویی پیوگلیتازون است. عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:

4. • خطر نارسایی احتقانی قلب
   • خطر ابتلا به سرطان مثانه (پیوگلیتازون)
   • خطر شکستگی استخوان
   • افزایش وزن

5. 5. مهارکننده‌های ^۳DPP-4

به کاهش سطح قند خون کمک می‌کنند اما تأثیر نسبتا کمی دارند. به عنوان مثال می توان به سیتاگلیپتین و لیناگلیپتین اشاره کرد. عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:

5. • خطر پانکراتیت
   • درد مفاصل

6. 6. آگونیست‌های گیرنده ^۳GLP-1

داروهای تزریقی هستند که هضم غذا را کند نموده و به کاهش سطح قند خون کمک می‌کنند. استفاده از آن‌ها اغلب با کاهش وزن همراه است و برخی از انواع آن ممکن است خطر حمله قلبی و سکته مغزی را کاهش دهند. از این دسته دارویی می توان به لیراگلوتاید اشاره کرد. عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:

6. • خطر پانکراتیت
   • حالت تهوع
   • استفراغ
   • اسهال

7. 7. مهارکننده‌های ^۳SGLT2

با مسدود کردن بازگشت گلوکز به جریان خون، بر عملکردهای تصفیه خون در کلیه‌ها تأثیر می‌گذارند. در نتیجه، گلوکز از ادرار خارج می‌شود. این داروها ممکن است خطر حمله قلبی و سکته مغزی را در افراد در معرض خطر بالا کاهش دهند. به عنوان مثال می‌توان به داپاگلیفلوزین و امپاگلیفلوزین اشاره کرد. برخی عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:

7. • عفونت‌های قارچی واژن
   • عفونت‌های دستگاه ادراری
   • فشار خون پایین
   • کلسترول بالا
   • خطر قانقاریا

سایر داروهایی که پزشک شما ممکن است علاوه بر داروهای دیابت تجویز کند شامل داروهای کاهش دهنده فشار خون و کلسترول و همچنین آسپرین با دوز پایین است که به پیشگیری از بیماری قلبی و عروقی کمک می‌کند.

انسولین درمانی^۳

برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع دو به انسولین درمانی نیاز دارند. در گذشته، انسولین درمانی به عنوان آخرین راه حل مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما امروزه در صورتی که اهداف قند خون با تغییر سبک زندگی و سایر داروها برآورده نشود، ممکن است انسولین زودتر تجویز شود.

انواع مختلف انسولین بسته به سرعت شروع اثر و مدت زمان اثرگذاری متفاوت هستند. به عنوان مثال، انسولین طولانی اثر به گونه‌ای طراحی شده است که در طول شب یا در طول روز سطح قند خون را ثابت نگه دارد. انسولین کوتاه‌اثر معمولاً هنگام غذا استفاده می‌شود.

تعیین نوع انسولین و دوز آن بسته به میزان پایداری سطح قند خون تغییر می‌کند.