درباره عوارض دیابت چه می‌دانید؟۱
دیابت، خطر بروز برخی بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. شایع ترین آن‌ها، بیماریهای مرتبط با قلب و عروق، چشم‌ها، کلیه‌ها، اعصاب، دندان‌ها و لثه‌ها هستند.
دیابت عامل اصلی بیماریهای قلبی و عروقی، نابینایی، نارسایی کلیه و قطع اندام تحتانی است. مدیریت قند خون، فشار خون و کلسترول خون می‌تواند بروز این عوارض را به تاخیر بیاندازد یا از آن‌ها جلوگیری کند. بنابراین نظارت منظم بر این شاخص ها برای افراد مبتلا به دیابت ضروری است.
بیشتر بدانیم:
آیا از تاثیرات دیابت کنترل نشده آگاه هستید؟۱
- افراد مبتلا به دیابت تا سه برابر بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی هستند .
- از هر ۳ نفر مبتلا به دیابت یک نفر در طول زندگی خود دچار نوعی از اختلال بینایی می‌شود.
- نارسایی کلیه در افراد دیابتی ۱۰ برابر بیشتر است.
- هر ۳۰ ثانیه در جهان یک اندام تحتانی به دلیل دیابت از دست می‌رود.
عوارض دیابت
بیماریهای قلبی وعروقی (CVD)۲و7
بیماری قلبی و عروقی، قلب و عروق خونی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث عوارض کشنده مانند حمله قلبی و سکته می‌شود. این عارضه، شایع ترین علت مرگ در افراد مبتلا به دیابت است. عوامل خطر، شامل فشار خون بالا، کلسترول بالا و قندخون بالا است که احتمال بروز عوارض قلبی و عروقی را افزایش می‌دهند.
برای پیشگیری و مدیریت بیماریهای قلبی عروقی، معاینات منظم سالانه در همه افراد دیابتی الزامی است .
عوارض چشمی3و8
بیماری چشم (رتینوپاتی دیابتی) بسیاری از افراد مبتلا به دیابت را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به از دست دادن بینایی شود. سطح بالای قند خون، فشار خون بالا و سطح کلسترول خون از علل اصلی عوارض چشمی هستند. عمده عوارض چشمی جدی در بازه ۵ تا ۱۰ سال از شروع دیابت شکل می‌گیرند. افراد دیابتی ۲ برابر بیشتر در خطر ابتلا به آب مروارید (نوعی بیماری چشمی که بدلیل تیرگی و کدر شدن عدسی چشم باعث تاری دید می‌شود) هستند. بررسی منظم سالانه چشم و حفظ سطح طبیعی قند و چربی خون می‌تواند به مدیریت این وضعیت کمک کند.
عوارض کلیوی۴و9
بیماری کلیوی (نفروپاتی دیابتی) در اثر آسیب به عروق خونی کوچک در کلیه‌ها ایجاد می‌شود و منجر به اختلال عملکرد یا نارسایی کلیه می‌گردد. این عارضه در افراد دیابتی شیوع بیشتری دارد. حفظ سطح قند خون طبیعی و فشار خون می‌تواند خطر ابتلا به بیماری کلیوی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. معاینات منظم هر ۳ تا ۶ ماه در افراد دیابتی مبتلا به عوارض کلیوی ضروری است.
بیماری کبد چرب مرتبط با اختلال متابولیک (MASLD)۵
این بیماری، یک بیماری رو به رشد اما اغلب نادیده گرفته‌شده برای افراد مبتلا به دیابت (به ویژه دیابت نوع ۲ و به‌ویژه در ارتباط با چاقی) است. بیماری کبدچرب تقریباً دو نفر از هر سه نفر مبتلا به دیابت نوع ۲ را تحت تأثیر قرار می‌دهد و آن‌ها را در معرض خطر افزایش بیماری التهاب کبدی مرتبط با اختلال متابولیک (MASH)، سیروز، سرطان سلول‌های کبدی (HCC) و به‌طور کلی مرگ‌ومیر مرتبط با کبد قرار می‌دهد. MASLD همچنین با مواردی از قبیل: سرطان‌های خارج کبدی، پیشرفت از پیش‌دیابت به دیابت نوع ۲ مرتبط است و بر کیفیت زندگی تأثیر منفی می‌گذارد. پیش‌دیابت و دیابت اکنون به عنوان عوامل خطر مهم برای توسعه MASLD، فیبروز پیشرفته و سیروز شناسایی شده‌اند. یک سبک زندگی سالم، پایه و اساس درمان در افرادی با دیابت نوع ۲ و MASLD است.
عوارض عصبی10
در عوارض عصبی دیابت (نوروپاتی دیابتی) به دلیل بالا بودن قند خون و فشار خون به اعصاب آسیب می‌رسد. این بیماری بر عملکرد هضم غذا، نعوظ و اندام‌های تحتانی (پاها) تأثیر می‌گذارد. نوروپاتی محیطی می‌تواند باعث درد، سوزن سوزن شدن و از دست دادن احساس اندام، عفونت و در نهایت قطع عضو شود. افراد مبتلا به دیابت بیشتر از سایرین در معرض خطر قطع اندام تحتانی هستند. با این حال، مدیریت جامع دیابت و معاینات منظم پا می‌تواند از بروز این عوارض جلوگیری کند.
عوارض دهان و دندان11
عوارض دهانی ناشی از دیابت، خطر التهاب لثه (پریودنتیت) را افزایش می‌دهد که یکی از دلایل اصلی از دست دادن دندان‌ها می‌باشد. پریودنتیت همچنین با افزایش خطر بیماری قلبی عروقی مرتبط است. معاینات منظم دهان به تشخیص بیماریهای دهان و دندان و دیابت تشخیص داده نشده کمک می کند، ویزیت سالانه برای بررسی علائم بیماری لثه مانند خونریزی و تورم توصیه می‌شود.
عوارض دیابت در دوران بارداری۶
دیابت در دوران بارداری می‌تواند بر سلامت مادر و نوزاد تأثیر بگذارد و عواقب طولانی‌مدتی را به همراه داشته باشد. این وضعیت می‌تواند به عوارض مرتبط با بارداری، از جمله فشار خون بالا، نوزادان با وزن متولد شده زیاد و زایمان انسدادی منجر شود. تغییرات در شیوه زندگی و داروها می‌توانند در مدیریت این وضعیت کمک کننده باشند. کودکان در معرض سطح بالای گلوکز خون در دوران بارداری مادرانشان، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای اضافه وزن یا چاقی و همچنین ابتلا به دیابت نوع 2 قرار داشته باشند.
باهم بخوانیم:
درباره دیابت خود بیشتر بدانید
- https://idf.org/about-diabetes/diabetes-complications/
- https://diabetesjournals.org/care/article/48/Supplement_1/S207/157549/10-Cardiovascular-Disease-and-Risk-Management
- AAO (American Academy of Ophthalmology) 2021; https://www.aao.org/eye-health/tips-prevention/5-facts-about-diabetes-your-eyes
- Rossing, Peter, et al. "KDIGO 2022 clinical practice guideline for diabetes management in chronic kidney disease." Kidney international 102.5 (2022): S1-S127.
- https://diabetesjournals.org/care/article/48/7/1057/160536/Metabolic-Dysfunction-Associated-Steatotic-Liver
- https://idf.org/about-diabetes/types-of-diabetes/gestational-diabetes/
- https://idf.org/about-diabetes/diabetes-complications/cardiovascular-disease/
- https://idf.org/about-diabetes/diabetes-complications/eyes/
- https://idf.org/about-diabetes/diabetes-complications/diabetes-and-the-kidneys/
- idf.org/about-diabetes/diabetes-complications/nerve-health/
- https://idf.org/about-diabetes/diabetes-complications/diabetes-and-oral-health/
