مروری بر درمان‌های دیابت نوع دو۱
بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع دو نیاز دارند به همراه تغذیه سالم و فعالیت بدنی از یک یا چند دارو استفاده کنند.
بطور کلی دو دسته دارویی برای درمان دیابت نوع دو وجود دارند که ما اینجا در مورد آن‌ها صحبت می‌کنیم: انسولین و غیر انسولین. هر دو دسته برای کمک به حفظ قند خون در محدوده هدف استفاده می‌شوند. همچنین برخی از داروهای دیابت به صورت خوراکی (قرص) مصرف می‌شوند و برخی از آن‌ها تزریقی هستند.
در صورت لزوم پزشک به شما خواهد گفت که چه زمانی نیاز به اضافه کردن دارو در برنامه درمانی دیابت خود دارید. به این کار "تشدید درمان" گفته می‌شود. اگر وضعیت دیابت شما تغییر کند، پزشک همچنین به شما اطلاع خواهد داد که چه زمانی داروهای خود یا دوز (مقدار) آن‌ها را تغییر دهید.
داروهای ضد دیابت خوراکی 2و1
انواع مختلفی از داروهای ضد دیابت خوراکی وجود دارند که به روش‌های مختلف بر کنترل قند خون اثر می‌گذارند.
شامل: متفورمین
میزان گلوکز تولید شده توسط کبد را کاهش می‌دهد و به کاهش مقاومت انسولین در عضلات کمک می‌کند، به این معنی که بدن شما می‌تواند از انسولین خود به طور موثرتری استفاده کند.
شامل: داپاگلیفلوزین، امپاگلیفلوزین، ...
این دسته دارویی به کلیه‌ها کمک می‌کند تا گلوکز اضافی در بدن را از طریق ادرار دفع کنند.
شامل: سیتاگلیپتین، لیناگلیپتین، ...
این دسته دارویی کمک به جلوگیری از تجزیه GLP-1 می کند، هورمونی که در روده‌ها تولید می‌شود و از این طریق موجب افزایش عملکرد این هورمون و در نتیجه کنترل قند خون می‌شود.
شامل: پیوگلیتازون
این دسته دارویی از طریق کاهش مقاومت سلولی به انسولین به بهبود پاسخ کبد، عضلات و سلول‌های چربی به انسولین کمک می‌کند.
شامل: گلیکلازید، گلیبن کلامید، گلیمپراید
این دسته دارویی به ترشح بیشتر انسولین از پانکراس کمک می‌کند.
شامل: آکاربوز
این دسته دارویی هضم کربوهیدرات‌ها و در نتیجه جذب گلوکز از دستگاه گوارش را کاهش می‌دهد.
شامل: رپاگلیناید
این دسته دارویی نیز به ترشح بیشتر انسولین از پانکراس کمک می کند.
داروهای ضد دیابت خوراکی ترکیبی
با پیشرفت تکنولوژی در سال‌های اخیر امکان تولید قرص‌های خوراکی حاوی چند دارو میسر شده است. از آنجا که انواع مختلف داروهای خوراکی ضد دیابتی به روش‌های گوناگون به کاهش قند خون کمک می‌کنند، برخی از آن‌ها ممکن است به صورت ترکیبی در یک قرص استفاده شوند. این گزینه‌ها به پزشکان اجازه می‌دهند تا در برنامه‌های درمانی بیمارمحور خود، این محصولات را درنظر بگیرند.
آگونیست‌های گیرنده ۱GLP-۱
شامل: لیراگلوتاید، ….
ممکن است پزشک شما، یک آگونیست گیرنده GLP-۱ را به عنوان بخشی از درمان شما تجویز کند.
GLP-۱مخفف پپتید شبه گلوکاگون-1 است. این پروتئین یک هورمون طبیعی است که غالبا از سلول‌های روده آزاد می‌شود و به ترشح انسولین برای حفظ تعادل قند خون کمک می کند. اگر دیابت نوع دو دارید، بدن شما ممکن است به درستی به GLP-۱ پاسخ ندهد. در نتیجه هنگامی که انسولین شما در زمان مناسب یا به مقدار مناسب در بدن ترشح نشود، قند خون می تواند بیش از حد بالا برود.
آگونیست گیرنده GLP-۱ یک داروی تزریقی غیر انسولینی است که مانند GLP-1 طبیعی بدن عمل می‌کند و فواید زیر را به همراه دارد:
- کمک به پانکراس برای آزاد کردن انسولین بیشتر پس از خوردن غذا
- کاهش تولید گلوکز در کبد پس از خوردن غذا
- کاهش سرعت تخلیه غذا از معده که افزایش سطح قند خون بعد از غذا را تعدیل می‌کند.
انسولین ۲
انسولینی که بدن شما به طور طبیعی تولید می‌کند، هورمونی است که برای تولید انرژی از مواد غذایی نقش ایفا می کند. انسولین مانند کلیدی است که به گلوکز (قند) کمک می کند تا وارد سلول شود. ممکن است بدن برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع دو قادر به استفاده مناسب از انسولین ترشح شده نباشد و برای ورود قند به سلول نیاز به مقادیر بالاتری از انسولین باشد. این عارضه را مقاومت به انسولین می‌نامند که در نهایت باعث افزایش سطح قند خون می‌شود.
با پیشرفت دیابت، بدن انسولین کمتری تولید می‌کند و نمی‌تواند سطح قند خون را کنترل کند. در چنین شرایطی می‌توان داروی انسولین را در زیر پوست تزریق کرد تا سطح قند خون را به محدوده طبیعی خود بازگرداند.
انواع مختلف انسولین به روش‌های گوناگون برای جایگزینی انسولین بدن استفاده می شوند. انسولین‌هابراساس ویژگی اثرشان گروه بندی می‌شوند:
- زمان شروع عملکرد انسولین بعد از تزریق (شروع اثر)
- بالاترین میزان اثر از زمان تزریق (اوج اثر)
- مدت زمانی که اثر داروی انسولین در بدن باقی می ماند ( طول اثر)
توصیف انواع انسولین4و 3
انسولین انسانی
داروی انسولین انسانی در آزمایشگاه ساخته می‌شود. به این دلیل انسولین "انسانی" نامیده می‌شود که ساختار آن با انسولینی که بدن تولید می‌کند یکسان است.
- کوتاه اثر: این نوع انسولین که انسولین رگولار نیز نامیده می‌شود، معمولا ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از غذا تزریق می‌شود. اوج اثر آن بین ۲ تا ۴ ساعت بعد تزریق است و طول اثر آن در بدن ۶ تا ۸ ساعت میباشد.
- متوسط اثر: این نوع انسولین انسانی انسولین NPH نیز نامیده می‌شود. شروع اثر آن از ۱ تا ۲ ساعت بعد تزریق و اوج اثر آن ۴ تا ۶ ساعت است. این انسولین بیش از ۱۲ ساعت در بدن باقی می‌ماند بین ۱۲ تا ۱۸ ساعت موثر است و برای کنترل قند خون پایه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- پریمیکس انسانی: این نوع انسولین انسانی به صورت دو مرحله‌ای عمل می‌کند وشامل یک انسولین کوتاه اثر و یک انسولین متوسط اثر است. این انسولین ۳۰ دقیقه قبل از صبحانه و یا وعده غذایی شام تزریق می‌شود و بین ۱۰ تا ۱۸ ساعت در بدن موثر است.
انسولین آنالوگ (مدرن)
انسولین انالوگ، در نتیجه تغییرات کوچک در ساختمان انسولین انسانی تولید می‌شود تا انسولینی با جذب سریعتر و یا طول اثر بیشتر (بسته به نوع آن) برای بدن فراهم شود.
- سریع اثر: این نوع انسولین بسته به نوع آن ممکن است درست قبل از غذا، در زمان غذا یا مدت کوتاهی پس از شروع غذا تزریق شود.2(مانند انسولین های آسپارت، گلولیزین، لیسپرو)
- طولانی اثر: زمان تزریق این نوع انسولین، مستقل از زمان صرف غذا میباشد. این انسولین به آرامی اثر می‌کند و برای کنترل بلندمدت قند خون پایه بین وعده های غذایی و زمان خواب استفاده می‌شود.(مانند انسولین گلارژین U100، انسولین دتمیر)
- پریمیکس آنالوگ: ترکیبی از انسولین‌های سریع اثر و متوسط اثرِ آنالوگ است. این انسولین برای کنترل قند خون بعد از غذا و پایه استفاده می‌شود و طول اثر آن بین ۱۶ تا ۲۴ ساعت است. (مانند انسولین های پریمیکس آسپارت ۳۰، و لیسپرو ۲۵)
انسولین نسل جدید۵
بسیار طولانی اثر:زمان تزریق این نوع انسولین وابسته به زمان صرف غذا نیست. این نوع انسولین با جذب بسیار آرام و کنترل بالای ۲۴ ساعت قند خون به همراه ریسک کم بروز هایپوگلایسمی (افت قند خون) موجب کنترل مناسب قند خون پایه می‌گردد.(مانند انسولین های گلارژین U300، و انسولین دگلودک U100)
انسولین کوفرمولاسیون۶
برای بهبود تبعیت از درمان افراد دیابتی همراه با کاهش تعداد تزریق، با تکنولوژی های به روز دو نوع مولکول انسولین در کنار یکدیگر در یک محصول قرار داده شده‌اند. این نوع محصول قند خون پایه و قند خون بعد از غذا را هدف قرار داده و موجب کنترلی مناسب با تعداد تزریق کمتر و مزایای دیگر می‌شود. (کوفرمولاسیون انسولین دگلودک/ آسپارت)
انواع انسولین به مدیریت قند خون کمک می‌کنند اما هر نوع انسولینی برای هر فرد دیابتی مناسب نیست. نیاز به انسولین هر فرد متفاوت است و ممکن است در طول زمان و با پیشرفت دیابت تغییر کند. پزشک برنامه انسولینی را برای شما تجویز می‌کند که متناسب با نیاز شما باشد.
درباره دیابت خود بیشتر بدانید
- Treatment Options for Type 2 Diabetes | NovoCare® Diabetes Education
- Malaisse, Willy J. "Pharmacology of the meglitinide analogs: new treatment options for type 2 diabetes mellitus." Treatments in endocrinology 2 (2003): 401-414.
- Different Types of Insulin for Type 2 Diabetes | NovoCare® Diabetes Education
- https://dtc.ucsf.edu/types-of-diabetes/type2/treatment-of-type-2-diabetes/medications-and-therapies/type-2-insulin-rx/types-of-insulin/#:~:text=NPH%20Human%20Insulin%20which%20has,of%20more%20than%2012%20hours
- Alsofiani, Wafa A., et al. "Effects of ultra-long-acting insulin compared to long-acting insulin on diabetic ketoacidosis incidence in type 1 diabetes mellitus patients." Diabetes, Metabolic Syndrome and Obesity: Targets and Therapy (2022): 733-739.
- Kalra, Sanjay, and Yashdeep Gupta. "Injectable coformulations in diabetology." Diabetes Therapy 6 (2015): 101-111.
