غربالگری و پیشگیری از دیابت بارداری
غربالگری و پیشگیری از دیابت بارداری۱
دیابت بارداری زمانی رخ می‌دهد که فرد در دوران بارداری دچار افزایش قند خون می‌شود. این افزایش قند خون می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی باشد که در این دوران در بدن رخ می‌دهد. دیابت بارداری ممکن است در هر مرحله‌ای از بارداری رخ دهد، اما در سه ماهه دوم یا سوم بارداری (شش تا نه ماهه بارداری) شایع‌تر است.
با داشتن رژیم غذایی سالم و انجام تمرینات ورزشی، می‌توان سطوح قند خون بارداری را کنترل کرد؛ اما گاه خانم‌ها حتما نیاز به دریافت انسولین دارند. در صورتی که این عارضه در دوران بارداری کنترل نشود، باعث ایجاد مشکلاتی برای مادر و نوزاد خواهد شد.
غربالگری دیابت بارداری ۱و۲و۳
دیابت بارداری، به دو نوع دیابت قبل از بارداری و دیابت حین بارداری تقسیم‌‌بندی می‌شود. منظور از دیابت قبل از بارداری این است که خانم باردار، پیش از باردار شدن مبتلا به دیابت بوده باشد؛ و دیابت حین بارداری، یعنی دیابت در حین بارداری تشخیص داده شود. متاسفانه، بسیاری از مادران باردار، به این دلیل که از دیابت قبل از بارداری خود اطلاعی ندارند و قبل از اقدام به بارداری بررسی‌های لازم و آزمایش‌های مربوط به دیابت را انجام نداده‌اند، اولین بررسی قند خون و غربالگری دیابت برای آن‌ها طی دوران بارداری انجام می‌شود.
اگر خانمی در خطر متوسط ابتلا به دیابت بارداری باشد، احتمالاً در سه ماهه دوم بارداری آزمایش‌های غربالگری را انجام خواهد داد.
همچنین، اگر در معرض خطر بالای دیابت باشد، به عنوان مثال اگر قبل از بارداری اضافه وزن داشته یا چاق بوده‌اند، یا در خانواده خود فرد مبتلا به دیابت داشته باشد، یا در طول بارداری قبلی، دیابت بارداری را تجربه کرده باشد؛ پزشک ممکن است در اوایل بارداری، آزمایش‌های مربوط به تشخیص دیابت را برای او انجام دهد.
به‌دلیل عوارض بسیار زیاد دیابت روی مادر و نوزاد، تشخیص و کنترل دیابت قبل از بارداری بسیار ضروری است.
به‌دلیل عوارض متعدد دیابت برای نوزاد و همچنین مادر، باید تشخیص زودرس، کنترل و درمان سریع آن انجام شود.
اگر شخصی به دیابت بارداری مبتلا باشد، سطح قند خون او معمولاً پس از تولد نوزاد به حالت عادی باز می‌گردد. با این حال، حدود ۵۰ درصد از زنان مبتلا به دیابت بارداری، به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شوند. اما می‌توان با رسیدن به وزن مناسب پس از زایمان، این خطر را کاهش داد. همچنین، بهتر است ۴ تا ۱۲ هفته پس از تولد نوزاد و سپس حداقل هر ۱ تا ۳ سال یک‌بار جهت آزمایش قند خون به پزشک مراجعه کرد تا مطمئن شد که مادر در محدوده هدف برای کنترل قند خون قرار دارد.
پیشگیری از دیابت بارداری۱و۳و۴
مهم‌‌ترین اصل در پیشگیری از دیابت بارداری، کاهش وزن قبل از اقدام به بارداری و نیز انجام آزمایش‌های به موقع غربالگری دیابت توسط مادر است. استفاده از رژیم غذایی مناسب، ورزش و تحرک کافی از جمله راهکار‌های مؤثر در پیشگیری از دیابت بارداری هستند.
به مادران باردار توصیه می‌شود که سعی نکنند وزن خود را کاهش دهند. برای سالم بودن کودک، مادر باید مقداری وزن اضافه کند (اما نه خیلی سریع). همچنین بهتر است از پزشک در مورد میزان وزنی که باید برای داشتن بارداری سالم اضافه شود، بپرسد.
یک رژیم غذایی سالم، بر مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و منابع پروتئینی، همراه با چربی کم (غذاهایی که دارای مواد مغذی و فیبر بالا، همچنین چربی و کالری اندک هستند) متمرکز است و کربوهیدرات‌های تصفیه شده، از جمله شیرینی‌ها را بسیار محدود می‌کند. یک متخصص تغذیه یا یک متخصص مراقبت و آموزش دیابت می‌تواند در داشتن یک برنامه غذایی مطلوب بر اساس وزن فعلی، اهداف افزایش وزن بارداری، سطوح قند خون، عادت‌های ورزشی، اولویت‌بندی مواد غذایی و مدیریت هزینه‌ها به مادر باردار کمک کند.
بیشتر بخوانید
- https://www.diabeteswhatsnext.com/global/en/about-diabetes/gestational-diabetes.html
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gestational-diabetes/symptoms-causes/syc-20355339
- https://www.cdc.gov/diabetes/about/gestational-diabetes.html#cdc_disease_basics_prevention-prevention
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gestational-diabetes/diagnosis-treatment/drc-20355345
